Donderdag, 28 januari 2016
Bijzonder bronzen viziermasker van een Romeinse ruiterhelm voor Museum Het Valkhof
Museum Het Valkhof heeft een bijzonder bronzen viziermasker van een Romeinse ruiterhelm in langdurig bruikleen gekregen van gebiedsontwikkelaar K3Delta. Het masker is door twee detector-amateurs vorig jaar gevonden in een depot met grondstoffen van K3Delta. Het masker, dat in enigszins ingedeukte toestand was, is door een archeologisch restaurator zorgvuldig terug gebracht in zijn oorspronkelijke vorm. Het masker bedekte alleen het gezicht en de wangen. Bij het vizier moeten ook een helmkap en wangkleppen hebben gezeten die de oren bedekten, maar die zijn niet meer aanwezig. Het masker behoort tot een type dat gedateerd kan worden in de eerste helft van de 1ste eeuw na Chr., in de tijd dat de Romeinse grens (Limes) in Nederland zijn definitieve vorm kreeg.
Gezichtshelmen als deze vallen op door de zorgvuldige wijze waarop ze zijn gemaakt, speciaal toegesneden op het gezicht van de ruiter die de helm bestelde en droeg. De helmen werden niet alleen gebruikt in ruiterspelen of parades, zoals tot voor kort werd gedacht. Recent onderzoek van het LVR-Landesmuseum Bonn en Museum Het Valkhof heeft aangetoond dat het ijzer en brons waarvan deze helmen waren gemaakt zo veel weerstand boden dat de ruiter hiermee goed beschermd was tegen aanvallen. Bij experimenten is duidelijk geworden dat de helmen zeker ook tijdens gevechten te paard werden gebruikt.
Museum Het Valkhof heeft een aanzienlijke groep ruiterhelmen in de collectie. Zij zijn deels afkomstig uit de Waal en deels gevonden op het Kops Plateau, waar zeer waarschijnlijk rond het midden van de 1ste eeuw na Christus de ruitereenheid van de Bataven (Ala Batavorum) was gestationeerd. Deze ruiterhelm speelt in de geschiedschrijving over onze gebieden door de Romeinse schrijver Tacitus een belangrijke rol. Nu de voordracht van de Romeinse Limes in Nederland voor de Werelderfgoedlijst van UNESCO wordt voorbereid, is dit nieuwe viziermasker een belangrijke vondst, waarmee de sterke militaire aanwezigheid rond het midden van de 1ste eeuw in het rivierengebied er weer een nieuw “gezicht” bij krijgt.
De detector-amateurs hebben de vondst meteen gemeld aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en aan Museum Het Valkhof.
Algemene informatie
Museum Het Valkhof, Kelfkensbos 59, Nijmegen, T 024-360 88 05, www.museumhetvalkhof.nl
Openingstijden
Dinsdag t/m zondag: 11.00-17.00 uur
Ook open op maandagen in de kerstvakantie, 2e kerstdag en Oudejaarsdag
Gesloten op overige maandagen, Nieuwjaarsdag, vrijdag van de intocht van de Vierdaagse, 1e kerstdag