Lauwerier en Korfmacher – Museum Het Valkhof

mhv-2008-08-29-kronenburgertoren-03.jpg 
Rudolphus Lauwerier (1797-1883), Gezicht op de Nijmeegse vestingwerken
met Kronenburgertoren, Roomse Voet en St. Jacobsmolen, ca. 1875.
Paneel, 30 cm x 23,5 cm, collectie Museum Het Valkhof, Nijmegen

Nijmegen, 8 mei 2008

Lauwerier en Korfmacher
29 augustus 2008 t/m 22 februari 2009 (Prentenkabinet)

Als strategisch gelegen garnizoensstad lag Nijmegen eeuwenlang ingeklemd tussen de stadsmuren. Tegen het einde van de 19de eeuw bewoonden 23.000 mensen de slechts 2300 huizen in de binnenstad met zijn middeleeuwse stratenplan. Vanwege de opheffing in 1874 van de vestingstatus van Nijmegen werden de vestingmuren afgebroken en de stad
uitgelegd. Daardoor ontstond een periode van sociaal-economische opbloei en veranderde het aanzicht van de stad voorgoed.
Museum Het Valkhof toont, in samenwerking met het Regionaal Archief Nijmegen, in het Prentenkabinet uit de collecties van de beide instellingen een selectie van ruim 65 foto’s, aquarellen, tekeningen en schilderijen van twee Nijmeegse kunstenaars, de amateur-schilder Rudolphus Lauwerier (1797-1883) en de fotograaf Gerard Korfmacher (1835-1877). Zij legden ieder op eigen wijze rond 1875 vast hoe de stad haar versleten mantel van zich afschudde.
De tentoonstelling is te zien van 29 augustus 2008 t/m 22 februari 2009.

De uit Duitsland afkomstige Gerard Korfmacher vestigde zich omstreeks 1867 in Nijmegen, waar hij in de Molenstraat een ‘photografisch atelier’ opende. Niet lang daarna, rond 1875, kreeg hij van het Nijmeegse gemeentebestuur de opdracht om een serie opnamen te maken van de vestingwerken, die op het punt stonden te worden gesloopt.

In dezelfde periode, vooral tussen 1876 en 1880, werkte de Nijmeegse amateur-schilder Rudolphus Lauwerier aan verschillende aquarellen en schilderijtjes die eveneens de sloop van de Nijmeegse vestingwerken als onderwerp hadden. De als ‘verwer’ (schilder) opgeleide Lauwerier dreef vanaf 1825 een schildersbedrijf in de Bloemerstraat te Nijmegen en ontwikkelde zich vanaf 1860 tot rijtuigschilder. Als hoogbejaarde kunstenaar – hij is dan bijna 80 jaar oud – legde Lauwerier zich toe op het maken van aquarellen en schilderijen die meestal het veranderende uiterlijk van de stad en haar omwalling verbeelden. Deze werken geven prachtig weer hoe de in verval geraakte poorten en stadsmuren eruit zagen.

Vergelijking met de foto’s van Korfmacher maakt duidelijk dat Lauwerier zich regelmatig artistieke vrijheden veroorloofde en de realistische weergave ondergeschikt maakte aan de sfeer.
In een periode dat de beeldende kunst zich geconfronteerd weet met het relatief nieuwe medium van de fotografie is het interessant te zien hoe Korfmacher en Lauwerier, ieder voor zich in hun vak, optimaal gebruik maken van de artistieke mogelijkheden om hetzelfde onderwerp te verbeelden.

In het Prentenkabinet wordt de mogelijkheid geboden, via een verbinding met de H@N (Historische Atlas Nijmegen), om de werken van Korfmacher en Lauwerier te bekijken in de context van de stadsplattegrond van Nijmegen. Bezoekers aan de tentoonstelling kunnen de Nijmeegse stadspoorten en omwalling virtueel in het museum en daarna daadwerkelijk in de stad bekijken.

Museum Het Valkhof, Kelfkensbos 59, Nijmegen, T: 024-3608805 www.museumhetvalkhof.nl
Open in de periode t/m 4 januari 2009 i.v.m. de expositie Luxe en decadentie: dinsdag t/m vrijdag: 10-17 uur, Zaterdag, zondag en feestdagen: 11-17 uur. Gesloten op maandag, 25 december en 1 januari.
In deze periode geldt tevens een toeslag van € 4,- op de entree.
Na 4 januari gelden weer de reguliere openingstijden (di-vrij: 10-17; za, zo, feestdagen 12-17 uur) en is er geen toeslag op de entree.
 
mhv-2008-08-29-kronenburgertoren-02.jpg
Gerard Korfmacher (1835-1877), De Kronenburgertoren vanuit het
noorden gezien, op de achtergrond de St.Jacobsmolen, 1875.
Albuminedruk, collectie Regionaal Archief, Nijmegen.