Nijmegen, 20 april 2011
Nijmegen moet meer bezuinigen
om de zwaarste klappen in het sociale domein op te vangen
Burgemeester en wethouders zetten zeven miljoen in om de ingrepen van het kabinet Rutte voor een deel op te vangen. Het college vindt dit noodzakelijk omdat het rijk een nieuwe extra korting doorvoert in het sociale domein, die voor Nijmegen neerkomt op ongeveer 15 miljoen euro. Dit komt bovenop de eerdere korting van ruim 14 miljoen op de algemene middelen in het gemeentefonds. De gemeente kan deze nieuwe rijksbezuiniging slechts gedeeltelijk repareren en is daarom gedwongen een aantal voorzieningen te versoberen.
De bezuinigingen zullen bij veel inwoners en instellingen in de stad voelbaar worden vanaf 2012. De gemeente ziet wel kans om voort te borduren op de in het coalitieakkoord ingeslagen weg, al moeten de ambities worden bijgesteld. Burgemeester en wethouders stellen een pakket van maatregelen voor aan de gemeenteraad waarbij de gemeente zeker ook in eigen vlees snijdt. Eerder is al aangekondigd dat de bezuinigingen op de gemeentelijke organisatie oplopen tot ruim tien miljoen euro in 2014.
Het toekomstperspectief voor de stad Nijmegen ziet er niettemin goed uit. Het aantal inwoners van Nijmegen groeit, er wordt volop geïnvesteerd in de stad en de economische vooruitzichten zijn kansrijk.
De Rijksbezuinigingen hakken er vanaf 2012 behoorlijk in. Op vrijwel elk gebied van de gemeentelijke begroting zijn de inkomsten voor de gemeente lager. Vooral het sociale domein en veiligheid hebben nog te maken met zware bezuinigingen op rijksbijdragen.
Op het terrein van re-integratie, armoedebestrijding en inburgering zou rechtstreekse doorvertaling van dat rijksbeleid leiden tot een te grote aantasting van het sociale gezicht van Nijmegen. De hulpverlening en inkomensondersteuning krijgen volgens de eerste prognoses te kampen met een miljoenentekort. Daarom zet het college vier miljoen euro in om een te grote sociale achteruitgang te dempen. Voorzieningen als het kinderfonds, de collectieve ziektekostenverzekering voor minima en een regeling voor chronisch zieken en gehandicapten blijven bestaan. Voor de vernieuwing van het re-integratiebeleid gaat de gemeente onverminderd door op de weg van het coalitieakkoord. Dat betekent dat de hervorming van de gesubsidieerde arbeid ongewijzigd wordt uitgevoerd. Doorstroming naar regulier werk blijft het uitgangspunt. De middelen voor de werkcorporaties blijven daarom onaangetast. Met de werkcorporaties wil het college de komende jaren mensen met een bijstandsuitkering aan een baan te helpen.
Ook op het terrein van sociale voorzieningen kan Nijmegen niet op de oude voet verder nu provincie en rijk hun middelen terugtrekken. Het college gaat nog nadrukkelijker dan in het coalitieakkoord uit van de mogelijkheden tot zelfredzaamheid van mensen. Eerst wordt gekeken wat de vraag is, in hoeverre iemand de (financiële) verantwoordelijkheid zelf kan dragen en wat mensen uit de eigen omgeving voor hem of haar kunnen betekenen. Ook georganiseerd vrijwilligerswerk is een mogelijkheid. Als laatste kan een beroep worden gedaan op professionele ondersteuning via collectieve of individuele voorzieningen.. De gemeente kiest bij voorrang voor ondersteuning van kwetsbare groepen inwoners zoals ouderen, minima en mensen met een beperking, die het meest getroffen worden. Ook preventie is een van de uitgangspunten bij de uitwerking van bezuinigingen. Uitgaven op het gebied van jeugd en diversiteit worden ontzien.
Veiligheid wordt door rijksbezuinigingen ook hard geraakt. Hiermee komt een eind aan veel projecten waarmee de afgelopen jaren de stad veiliger en leefbaarder is gemaakt. Voor veiligheidsprojecten en straatcoaches maakt het college 7 ton vrij en de positie van het Veiligheidshuis blijft onaangetast.
Financieel gezond
Behalve dat de gemeente moet bezuinigingen in het sociale domein, snijdt het college flink in eigen vlees met maatregelen in de eigen organisatie. Naast de al eerder aangekondigde verlaging van de organisatiekosten oplopend tot 10 miljoen in 2014, heeft het college extra geld gevonden, onder meer door samenvoeging van ondersteunende functies.
Het college tornt niet aan het financiële weerstandsvermogen van de gemeente. De financiële reserves worden op peil gehouden omdat de risico’s in deze tijd groot zijn en tegenvallers opgevangen moeten kunnen worden.
Bovendien stelt het college de ambities voor cultuur en klimaat bij. Beide leveren 2,5 ton in van de geplande extra budgetten.
De gemeente vermindert de financiële bijdrage aan gemeenschappelijke regelingen de komende jaren met 2,5% per jaar. Het college past dezelfde efficiencykorting toe op de subsidies van organisaties die niet door deze maatregel worden getroffen.
Ook de daling van de lasten voor bedrijven wordt afgezwakt met 3,3 ton in 2012 en 6,6 ton vanaf 2013. Nijmegen wil niet langer de duurste stad voor ondernemers zijn. Dit gaat nu noodgedwongen langer duren.
De afvalstoffenheffing voor Nijmegenaren stijgt licht doordat de groene afvalzak 21 cent duurder wordt.
Een aantal wijkaccommodaties zullen minder lang open zijn en openbare bekendmakingen zullen nog uitsluitend digitaal gepubliceerd worden (niet meer in huis-aan-huisblad De Brug).
De groei van het aantal inwoners in Nijmegen levert in 2012 5 ton op.
Groen, klimaat, mobiliteit
De gemeente wil blijven zorgen voor een veilige openbare ruimte met groen. Op dit punt houdt de gemeente alle wijken op niveau.
Op het gebied van klimaat wil Nijmegen een duurzame en energiezuinige stad worden. De ambitie is enigszins bijgesteld. Nijmegen wil nu in 2045 energieneutraal zijn met vijftig procent energiebesparing en energie uit duurzame bronnen. De komende periode richt Nijmegen zich op energiebesparing.
De gemeente werkt aan een warmtenet waarin de ARN energie produceert uit afval waarmee woonwijken in Nijmegen-Noord kunnen worden verwarmd.
Duurzame mobiliteit krijgt meer vorm door de inzet op biogasauto’s, nieuwe snelfietsroutes en de plannen voor een tram van Bemmel naar Heijendaal. De bussen gaan vanaf 2013 rijden op groengas, geproduceerd van lokaal ingezameld GFT.
Bevolking, werkgelegenheid, wonen, bouwprojecten
In grote delen van Nederland is sprake van krimpende inwoneraantallen. Daarentegen groeit de Nijmeegse bevolking gestaag. De komende vier jaar is de toename naar verwachting 3200 inwoners.
Ongeveer de helft van de Nijmeegse beroepsbevolking heeft een universitaire of HBO-opleiding. Gecombineerd met de aanwezigheid van universiteit, UMC, HAN en kennisintensieve bedrijven geeft dit Nijmegen een sterke economische positie. De Nijmeegse inspanningen op de gebieden health, semiconductors en energie- en milieutechnologie worden landelijk erkend. Nijmegen hoort bij de landelijk benoemde topsectoren. Onlangs heeft Nijmegen een financiële impuls van acht miljoen euro van het Rijk gekregen voor de ontwikkeling van Novio Tech Campus (Winkelsteeg). Omdat in deze tijd werken wonen volgt, zet Nijmegen ook in op het creëren van aantrekkelijke woonmilieus in Nijmegen-Noord en Waalfront. Bovendien is het belangrijk dat we blijven investeren in aantrekkelijke sportvoorzieningen, groen in en om de stad, evenementen en een bruisend cultureel klimaat.
De behoefte aan woningen in Nijmegen is onverminderd groot. Vooral in de buurt van het centrum willen mensen graag wonen. Dat sluit goed aan bij de woningbouwplannen bij de Spoorzone, Waalfront, Citadel en Hoge Bongerd. In Nijmegen-Noord is de bouw van nieuwe woningen weer in gang gezet.
Het college maakt zich echter ook zorgen over de woningmarkt. Herstel van de woningmarkt is cruciaal voor veel grote bouwprojecten. Als dat herstel te lang uitblijft, zal Nijmegen ontwikkelingen moeten bijstellen.
De infrastructuur in Nijmegen-Noord gaat een volgende fase in met de bouw van knoop Lent. Het bestemmingsplan voor de nieuwe stadsbrug is goedgekeurd. In november 2013 moet de brug klaar zijn. De bereikbaarheid van de stad krijgt daarmee een enorme impuls.
Ook in de bestaande stad zijn volop bouwactiviteiten. De gemeente mikt erop om in 2012 de eerste paal voor het project Waalfront te slaan. De aanbesteding van Doornroosje loopt en de bouw op Plein 1944 is in volle gang.
De plannen voor het terugleggen van de dijk bij Lent hebben groen licht gekregen. Nijmegen gaat werken aan een uniek stedelijk rivierpark in het hart van de stad. De vele bouwplannen zorgen voor een investeringsvolume van meer dan drie miljard euro. Dat is goed voor meer dan 30.000 mensjaren werk.
Perspectief
Goede economische vooruitzichten en een groeiend bouwvolume tegenover een krimpend sociaal vangnet. Waar mogelijk willen burgemeester en wethouders deze twee bewegingen met elkaar verbinden.
Bij de bouw van de parkeergarage aan de Van Schaeck Mathonsingel heeft het college succesvol geëxperimenteerd met de aanbestedingsvoorwaarde dat vijf percent van het personeel moet bestaan uit werkzoekenden met een bijstandsuitkering. Dit beginsel zal meer gehanteerd worden bij toekomstige opdrachten.
De uitstroom van babyboomers die met pensioen gaan, biedt kansen om mensen met een uitkering via werkcorporaties en scholingstrajecten voor te bereiden op instroom in een reguliere baan.
In deze Perspectiefnota 2012 laten burgemeester en wethouders zien hoe zij de problemen in de komende vier jaar te lijf willen gaan. De gemeenteraad debatteert in juni over de perspectiefnota.
Bron Gemeente Nijmegen
