Nijmegen Visueel
44 wijken in Nijmegen in beeld Nijmegen, september 2008
Steeds vaker zie je kunstprojecten in achterstandwijken ontstaan met als doel de leefbaarheid te bevorderen. Het project dat dit najaar van start gaat in Nijmegen onder de naam ‘Nijmegen Visueel’ overstijgt die trend door zich op álle 44 wijken van de stad te richten. Kunstenaars gaan samen met bewoners aan de slag om iedere wijk met een eigen kunstwerk in beeld te brengen. Uiteindelijk worden de afzonderlijke werken samengevoegd op één dvd. Dit unieke document van de stad Nijmegen anno nu wordt vanaf september 2009 een maand lang geëxposeerd in ruim 100 etalageruiten verspreid door de stad.Samenwerking
Initiatiefnemer van het project is de stichting Pink Sweater Productions, een Nijmeegse organisatie die zich voornamelijk bezighoudt met audiovisuele projecten. Doeko Pinxt en Guus Witjes van Pink Sweater Productions zijn zichtbaar enthousiast. Ze vertellen dat er één jaar voor is uitgetrokken om het project te realiseren. “De eerste drie maanden gebruiken we om kunstenaars voor het project te selecteren en om alle inwoners van de stad te informeren. Niet elke kunstenaar is geschikt voor een dergelijk project. Een contactgestoorde kunstenaar of een kunstenaar die meer met zichzelf bezig is dan met zijn omgeving kun je niet in samenwerking met bewoners iets laten maken”, aldus Witjes. Bewoners worden de komende tijd onder andere via de woningbouwcorporaties en de wijkplatformen geïnformeerd over het project. “Binnen het project werken we samen met de wijkmanagers van de gemeente en woningbouwcorporatie Talis en Portaal. Juist door samen te werken creëer je een project dat breed gedragen wordt en daadwerkelijk uitstraling heeft”, vertelt Pinxt.
Kruisbestuiving
De selectie van kunstenaars vindt tevens plaats door samen te werken. Creatief productieplatform Smeeerolie, Dziga Werkplaats voor Videokunstenaars, stichting Borax die de Nijmeegse fotografie bevordert en onder andere de afdeling Vrije Kunst van de Kunstacademie Artez dragen hun steentje bij in de selectie. Pinxt geeft aan dat Pink Sweater Productions vooral niet alles zelf moet willen doen: “Enerzijds vanwege de omvang van het project, anderzijds omdat samenwerking binnen de kunstzinnige sector kruisbestuiving kan opleveren.” De eerste kunstenaars hebben zich al aangemeld, waaronder jonge beginnende kunstenaars en bekendere lokale kunstenaars. De uiteindelijke selectie van 12 kunstenaars is voor eind november gepland. Op dat moment vindt er tevens een speciale avond plaats waar de wijken aan de kunstenaars gekoppeld worden.
100 etalages
Na deze match gaan bewoners samen met de kunstenaar kijken wat binnen de wijk past. Tot uiterlijk mei 2009 kunnen vervolgens de kunstzinnige activiteiten in de buurten plaatsvinden . In de zomerperiode koppelt Pink Sweater Productions het losse beeldmateriaal van de kunstwerken in de wijken aan elkaar tot de dvd ‘Nijmegen Visueel’. De uiteindelijke tentoonstelling staat gepland voor september 2009. Daarvoor is nog materiaal nodig. Pinxt: “We willen niet alleen mensen betrekken bij het maken van de kunst maar ook bij het realiseren van de expositie. Zo moeten er etalages, tv’s en dvd-spelers geregeld worden om de dvd in elke wijk te kunnen vertonen. Ondernemers vragen we om hun etalage beschikbaar te stellen, en in totaal willen we 100 tv’s en dvd-spelers in bruikleen nemen voor één maand. In elke wijk zijn we nog op zoek naar een contactpersoon om dit te regelen. De eerste tv en dvd-speler hebben we al toegezegd gekregen.”
De reden om het geheel te exposeren via etalages is dat de expositie een tijdelijk onderdeel wordt van de openbare ruimte. Witjes: “Zo heeft het invloed op hoe mensen hun omgeving ervaren. De straat is ook de plek waar iedereen komt.”
Niet moeilijk
De initiatiefnemers zien het project voor een groot deel als een ontdekking van hun eigen stad. Zo wisten Pinxt en Witjes zelf niet dat Nijmegen uit 44 wijken bestaat en zijn ze nog niet in alle wijken geweest. Tevens leggen ze de nadruk op het belang van activiteiten en participatie binnen de wijk. Witjes vertelt gepassioneerd: “Wij zijn een kunst-en-cultuur-instelling, alleen we gaan kunst niet moeilijker maker dan het is. Wij denken dat kunst in combinatie met culturele activiteiten bijdraagt aan een positieve beleving van de eigen wijk. Zo zullen mensen zich beter voelen in een omgeving die inspireert en waar ook daadwerkelijk iets gebeurt dan in een omgeving waar niets te zien en te beleven valt. Een belangrijk onderdeel van het project is daarom ook dat er activiteiten plaatsvinden waar mensen uit de wijk aan mee kunnen doen”.
Pinxt vult aan: “Kunst is ook in elk huis aanwezig. Of het nu gaat om muziek of om beeldende kunst. Zo richt bijna iedereen met een beeldje of een vaas zijn eigen vensterbank in als persoonlijke expositieruimte. Veel mensen hebben wel een poster of schilderij aan de muur hangen en in velen huishoudens worden de laatste hits van Frans Bauer, U2 of André Rieu gespeeld. Het zijn allemaal vormen van kunst waar veel mensen zich prettig bij voelen.”
Inspirerend
Nijmegen Visueel krijgt ook steun van buiten Nijmegen. Zo was Stichting Doen de eerste organisatie die het project zag zitten en het financieel wilde ondersteunen. Later volgden het SNS ReaalFonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds Gelderland. Pinxt en Witjes geven aan dat ze het project landelijk onder de aandacht willen brengen. Ze hopen daarmee te bereiken dat anderen Nijmegen Visueel kopiëren voor hun eigen stad. “Nijmegen Visueel moet inspirerend werken voor iedereen die meedoet. Uiteindelijk willen wij een project neerzetten dat van de hele stad is en dat ook echt iets met de mensen doet. Het moet een project worden waar iedereen trots op kan zijn en waar een klein stukje geschiedenis mee geschreven wordt. Als blijkt dat lukt, is het alleen maar mooi wanneer meerdere steden volgen.”
Lees meer op www.nijmegenvisueel.nl
U vindt Nijmegen Visueel ook in de rubrieken Maatschappij, Kunst en Jeugd/Jongeren
Algemeen