20 april 2021 Nijmegen: Hoe gaat het met Nijmegen? En welke invloed heeft de coronacrisis op de economie en de inwoners? De nieuwe Stads- en Wijkmonitor schetst een beeld van Nijmegen in 2020, op basis van onderzoeken en statistieken in relatie tot de hoofdopgaven van de huidige bestuursperiode: een aantrekkelijke, economisch veerkrachtige, sociale en duurzame stad.
Aantrekkelijke stad
De Nijmeegse binnenstad wordt hoog gewaardeerd. Het rapportcijfer van bezoekers steeg in 2018 naar een recordhoogte (7,7) en daalde slechts licht in coronajaar 2020 (7,6). De coronacrisis heeft een forse impact op de binnenstad: naar schatting 40% minder bezoekers dan in 2018, 72% minder bezoeken aan podiumvoorstellingen dan in 2019 en een halvering van het aantal museumbezoeken en filmbezoeken bij LUX.
Ook bewoners waarderen de stad. In het laatste bewonersonderzoek uit 2019 gaven Nijmegenaren hogere rapportcijfers voor de stad (7,8) en de woonbuurt (7,6) dan daarvoor. Als knelpunt noemden zij verkeersdrukte. Het oordeel over de bereikbaarheid met de fiets was positiever dan per auto en openbaar vervoer.
In 2020 daalde het inwoneraantal met 300, na jaren van flinke stijging. Doordat minder buitenlandse studenten zich hier inschreven, oversterfte door de coronapandemie en omdat er minder nieuwbouwwoningen werden opgeleverd. Het is een trendbreuk die ook bij andere grote Nederlandse steden zichtbaar is. In 2020 vertrok ook een groot aantal Nijmegenaren naar de regio. De laatste jaren nam het aantal studenten dat in Nijmegen op kamers woont af. Tegelijk groeide het aantal voltijdstudenten aan de Radboud Universiteit en HAN tot 44.000 in 2019/2020.
Na de daling in 2020 zal het aantal inwoners weer flink gaan groeien. Naar verwachting neemt het aantal Nijmeegse huishoudens de komende 15 jaar met 10.000 – 15.000 toe, waaronder veel eenpersoonshuishoudens. Dat vraagt om veel nieuwbouw in Nijmegen-Noord en de rest van de stad. De krapte op de woningmarkt houdt aan. De coronacrisis heeft niet geleid tot een afkoeling van de koopmarkt: het koopwoningenaanbod is nog steeds laag en woningprijzen zijn in 2020 verder gestegen (tot gemiddeld €325.000). De kans op succes bij reageren op een corporatiehuurwoning is in 2020 verder gedaald naar 5%. Naar verwachting hoort de woningmarktregio Nijmegen nog jaren tot de gebieden met het grootste woningtekort van Nederland.
Mede door de coronamaatregelen nam het aantal geregistreerde inbraken en diefstallen in 2020 verder af, met 16% t.o.v. 2019. Het aantal geregistreerde gevallen van overlast nam met 38% toe.
Economisch veerkrachtige stad
Nijmegen is een werkstad voor de regio en ook een hooggewaardeerde woonstad als uitvalsbasis naar werk elders in Nederland. 46.000 Nijmegenaren werken buiten de stad (53% van de Nijmeegse werkenden). Deze uitgaande pendel nam in 5 jaar tijd met 30% toe. Ook de inkomende pendel groeide, met 23% in 5 jaar. 60.500 Nijmeegse banen (ruim 6 op de 10) worden vervuld door mensen die elders wonen.
De eerste cijfers van het coronajaar 2020 (tot het najaar) laten een banengroei zien, tot 105.500. Wel waren er 850 minder horecabanen. De werkloosheid steeg naar 4,6% (versus 4% in 2019). Eind 2020 waren er 350 meer WW-uitkeringen dan bij de start van de coronacrisis, waaronder een toenemend aantal jongeren tot 27. Na enkele jaren van daling, nam het aantal bijstandsuitkeringen tussen maart 2020 en begin 2021 met 280 toe, tot 7.400. Opvallend is dat het aantal startende bedrijven is in heel 2020 nog wel iets groeide, maar duidelijk minder dan voorheen. Het aantal stoppers nam wel duidelijk toe, met 19%. Daarmee is de sterke groei van het aantal bedrijven in de voorgaande jaren in 2020 afgevlakt.
Op de bedrijfsruimtemarkt is er sprake van krapte. De kantorenmarkt daarentegen werd in 2020 minder krap. De markt voor winkelruimte blijft ruim.
Sociale stad
Het aantal cliënten voor maatwerkvoorzieningen binnen de Wmo (hulpmiddelen, huishoudelijke hulp, ambulante begeleiding, dagbesteding, 24uursopvang, crisisopvang) steeg met 13%, van 11.170 in 2017 naar 12.640 in 2020. Cliënten geven de kwaliteit van Wmo-voorzieningen een 7,5. Ongeveer de helft van de Wmo-voorzieningen gaat naar 65-plussers. De afgelopen jaren nam het aantal Nijmeegse ouderen relatief sterk toe.
Na enkele jaren van stijging is het aantal cliënten jeugdhulp is in 2020 licht gedaald naar circa 4.500 (dit is 15% van de jeugd onder de 18). Cliënten geven de kwaliteit van de jeugdhulp een ruime 7.
Een aantal Nijmeegse huishoudens heeft veel ondersteuning nodig; 3.500 huishoudens maakten gebruik van minstens 5 regelingen op het gebied van zorg, jeugd, inkomen en werk.
40% van de 8.400 zzp-ers heeft gebruikgemaakt van de tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (TOZO).
Er is nog geen goed zicht op effecten van de coronacrisis op het welzijn van Nijmegenaren. De eerste peilingen duiden op een toename van eenzaamheid (60% voelt zich eenzaam). Veel mensen zeggen minder te sporten.
Duurzame stad
Het totale energieverbruik in Nijmegen is in de periode 2008-2019 met 18,4% gedaald. Dat komt voor een groot deel door daling van het verbruik bij bedrijven. Gemiddeld daalde ook het stroom- en gasverbruik bij huishoudens. Een toenemend aantal Nijmegenaren, 66%, is zich bewust van het energieverbruik thuis. 39% van de woningen heeft minimaal energielabel B. In 2013 was dat 20%. 12% van de woningen heeft zonnestroom: 9.700 in 2019, tegenover 400 in 2011. 6.200 woningen zijn aangesloten op stadsverwarming (warmtenet). In 2011 waren dat er nog maar 2.700.
Nijmegen blijft verder opvallend presteren als het gaat om afvalscheiding. 72% van het afval is herbruikbaar, meer dan in andere steden. De volledige Stads- & Wijkmonitor 2021 staat op https://www.nijmegen.nl/swm2021